Thursday, 22 September 2016

ಸೂರ್ಯನ ಪರ್ಯಾಯ ಪದಗಳು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ

೧. ಹೆಸರು : ಮಿತ್ರಃ
ಧಾತು : ಞಿ ಮಿದಾ (ಸ್ನೇಹನೇ) , ಕ್ತ ಪ್ರತ್ಯಯಃ
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ೧. ಪ್ರಮೀತೇಃ ತ್ರಾಯತೇ
೨. ಸಂಮಿನ್ವಾನೇ ದ್ರವತಿ ಇತಿ
೩. ಮೇದಯತೇ ಇತಿ
೪. ಮೇದ್ಯತಿ ಇತಿ ಮಿತ್ರಃ
ಅರ್ಥ : ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವವನು / ಸ್ನೇಹ ಉಳ್ಳವನು / ಕಾಪಾಡುವವನು

೨. ಹೆಸರು : ರವಿಃ
ಧಾತು : ರು (ಶಬ್ದೇ) / ರುಙ್ (ಗತೌ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ರೂಯತೇ , ಸ್ತೂಯತೇ , ರವತೇ ವಾ ಇತಿ ರವಿಃ
ಅರ್ಥ : ಶಬ್ದವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವವನು / ಚಲಿಸುವವನು

೩. ಹೆಸರು : ಸೂರ್ಯಃ
ಧಾತು : ಷೂ (ಪ್ರೇರಣೇ) / ಸೃ (ಗತೌ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ೧. ಸವತಿ , ಪ್ರೇರಯತಿ , ಕರ್ಮಣಿ ಲೋಕಮ್
೨. ಸರತಿ ಆಕಾಶೇ ಇತಿ ಸೂರ್ಯಃ
ಅರ್ಥ : ಲೋಕವನ್ನು , ಜನರನ್ನು ಕರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವವನು / ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವವನು / ಚಲಿಸುವವನು

೪. ಹೆಸರು : ಭಾನುಃ
ಧಾತು : ಭಾಸೃ (ದೀಪ್ತೌ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ಭಾತಿ ಇತಿ ಭಾನುಃ
ಅರ್ಥ : ಪ್ರಕಾಶಿಸುವವನು

೫. ಹೆಸರು : ಖಗಃ
ಧಾತು : ಗಮ್ಲೃ (ಗತೌ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ಖೇ ಗಚ್ಛತಿ ಇತಿ ಖಗಃ (ಖಮ್=ಆಕಾಶ)
ಅರ್ಥ : ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹೋಗುವವನು

೬. ಹೆಸರು : ಪೂಷಾ
ಧಾತು : ಪೂಷ (ವೃದ್ಧೌ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ಪೂಷತಿ ಇತಿ ಪೂಷಾ
ಅರ್ಥ : ವೃದ್ಧಿಸುವವನು


೭. ಹೆಸರು : ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಃ
ಧಾತು : -
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ಹಿರಣ್ಯಸಾಮ್ಯಾತ್ ಹಿತಂ ರಮಣೀಯಂ ವಾ / ಹಿರಣ್ಯಂ ಪರಮಂ ಧಾಮ ತಸ್ಯ ಗರ್ಭಭೂತಃ = ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಃ
ಅರ್ಥ : ಹಿರಣ್ಯ / ಸುವರ್ಣದ ಉತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣನಾಗಿರುವ
(ಇದಕ್ಕೆ ವಿಷ್ಣು,ಬ್ರಹ್ಮ ಎಂಬುದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾರ್ಥ / ಸೂರ್ಯ ಎಂಬ ಅರ್ಥಕ್ಕೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇದೆ)

೮. ಹೆಸರು : ಮರೀಚಿಃ
ಧಾತು : ಮೃಙ್ (ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗೇ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ :ಮ್ರಿಯತೇ ತಮೋ ಅಸ್ಮಿನ್ ಇತಿ ಮರೀಚಿಃ
ಅರ್ಥ : ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವವನು / ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣ

೯. ಹೆಸರು : ಆದಿತ್ಯಃ
ಧಾತು : -
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ :ಅದಿತೇಃ ಅಪತ್ಯಂ ಪುಮಾನ್
ಅರ್ಥ : ಅದಿತಿಯ ಮಗ

೧೦. ಹೆಸರು : ಸವಿತಾ
ಧಾತು : ಷೂ (ಪ್ರೇರಣೇ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ಸುವತಿ , ಪ್ರೇರಯತಿ ಇತಿ ಸವಿತಾ
ಅರ್ಥ : ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವವನು

೧೧. ಹೆಸರು : ಅರ್ಕಃ
ಧಾತು : ಅರ್ಚ್ (ಪೂಜಾಯಾಮ್) / ಅರ್ಕ್ (ಸ್ತವನೇ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ಅರ್ಚ್ಯತೇ ಇತಿ ಅರ್ಕಃ / ಅರ್ಕ್ಯತೇ ಸ್ತೂಯತೇ ಇತಿ ಅರ್ಕಃ
ಅರ್ಥ : ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವವನು / ಸ್ತುತಿಸಲ್ಪಡುವವನು

೧೨. ಹೆಸರು : ಭಾಸ್ಕರಃ
ಧಾತು : ಡು ಕೃಞ್ (ಕರಣೇ)
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ಭಾಸಂ ಕರೋತಿ ಇತಿ ಭಾಸ್ಕರಃ
ಅರ್ಥ : ಬೆಳಕನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವವನು

೧೩. ಹೆಸರು : ನಾರಾಯಣಃ
ಧಾತು : -
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ : ನರಾಣಾಂ ಸಮೂಹೋ ನಾರಂ ತದಯನಮ್ ಅಸ್ಯ / ನರಾಂಜಾತಾನಿ ತತ್ವಾನಿ ಅಯನಮ್ ಅಸ್ಯ
ಅರ್ಥ : ಆತ್ಮಗಳ ಸಮೂಹ / ಮನುಷ್ಯರ ಮಾರ್ಗ / ವಿಷ್ಣು / ನಾರಾಯಣ


"ನಮಃ" ಶಬ್ದ ಬಂದಾಗ ಚತುರ್ಥೀ ವಿಭಕ್ತಿ ಬರಬೇಕೆಂಬುದು ವ್ಯಾಕರಣದ ನಿಯಮ.

No comments:

Post a Comment